Instytut Mikołowski mieści się w rodzinnym mieszkaniu poety Rafała Wojaczka. Utworzony w 1997 r. jako samorządowa instytucja kultury z inicjatywy Rady Miejskiej i Zarządu Miasta, uzyskał statut prawny placówki miejskiej w 1999 r. IM zajmuje się działalnością kulturotwórczą, organizując spotkania autorskie, sesje naukowe oraz wystawy plastyczne. Prowadzi także działalność wydawniczą - promując poezję i prozę polską oraz zagraniczną, krytykę literacką a także wydawnictwa o regionie.