Zapraszamy na spotkanie poświęcone premierze nieznanej powieści WITOLDA WIRPSZY "Sama niewinność" (Wyd. IM, 2017). Udział wezmą: prof. Dariusz Pawelec (redaktor tomu) i prof. Adam Poprawa.
Prowadzenie: Maciej Melecki
O książce:
„Sama niewinność” - taki tytuł nosi powieść ukończona w roku 1975 przez Witolda Wirpszę, ostatnie duże prozatorskie dzieło pisarza, dotąd nie ogłoszone drukiem. Jej maszynopis odnalazł w Bibliotece Muzeum Polskiego w Rapperswilu w Szwajcarii profesor Dariusz Pawelec z Uniwersytetu Śląskiego (edytor także innych dzieł Wirpszy), który przygotował dzieło do druku i opatrzył posłowiem.
Powieściowa akcja rozgrywa się pod koniec lat 50. w PRL-owskiej rzeczywistości. Zapis spotkań pary głównych bohaterów: „socjalistycznego milionera” (przedstawiciela tzw. „czerwonej burżuazji”) i studentki socjologii rozwija się w duchu psychothrillera, stając się przy tym pretekstem do odsłaniania grozy i absurdów ówczesnej rzeczywistości. Co ważne, nie jest to powieść, której lekturę ogranicza wymiar historyczny. Zarówno nowoczesny zdialogizowany język, dowcip, ironia, jak i wciąż aktualne przesłanie, mają charakter uniwersalny. Niezliczone barwne anegdoty, zapisy zeznań i donosów, stają się podstawą paraboli, opowiadającej o kłamstwie i strachu. Ujawniane są tu stałe mechanizmy zawłaszczania Państwa przez polityków. Groteska Wirpszy, w opinii Przemysława Czaplińskiego, pokazuje jak komunizm „kusił społeczeństwo ofertą niewinnej demoralizacji (ważne okaże się tu połączenie seksu z gospodarką)”. Świat powieści, według krytyka, jest „zarazem groźny i śmieszny, obrzydliwy i żałosny”.
Publikacja „Samej niewinności” uzupełnia obraz polskiej literatury emigracyjnej. Witold Wirpsza (ur. 1918), wybitny poeta kojarzony z „lingwizmem”, znakomity tłumacz z niemieckiego (np. „Doktora Faustusa” Tomasa Manna), po publikacji za granicą eseistycznej, legendarnej już książki „Polaku, kim jesteś?” (1971), musiał pozostać na emigracji. Zamieszkał w Berlinie Zachodnim, gdzie zmarł w roku 1985. Instytut Mikołowski od 2005 r. wydaje dzieła Wirpszy. Powieść Sama niewinność jest piętnastą pozycją w edytowanej kolekcji dzieł zebranych pisarza
WITOLD WIRPSZA - ur. 4.12. 1918 r. w Odessie, zm. 16.09. 1985 w Berlinie, gdzie został pierwotnie pochowany (obecnie grób pisarza znajduje się w Warszawie przy. ul. Wałbrzyskiej). Poeta, prozaik, krytyk, tłumacz z j. niemieckiego. Mąż Marii Kureckiej. Szkołę średnią ukończył w Gdyni (1936). Debiutował poetycko w „Kuźni Młodych” (1935). Studiował na Wydziale Prawa UW oraz, równocześnie, pianistykę w Wyższej Szkole Muzycznej. We wrześniu 1939, po obronie Oksywia, osadzony w oflagu Neubrandenburg, następnie w Grossborn. Po wojnie zamieszkał w Krakowie, gdzie w roku 1945 odbył debiutancki wieczór autorski. W latach 1947-1956 mieszkał w Szczecinie. W latach 1956-57 pracował w redakcjach „Po prostu” i „Nowej Kultury” w Warszawie. Po pobytach na stypendiach w Berlinie (1967-68 i 1970) oraz w Lucernie (1970) zamieszkał w roku 1971 w Berlinie Zachodnim. Po odmowie przedłużenia paszportu w roku 1972 podjął wraz żoną decyzję o emigracji. Autor wielu zbiorów poezji, książek eseistycznych, a także zbiorów opowiadań i powieści: Na granicy (1954), Stary tramwaj i inne opowiadania (1955), Pomarańcze na drutach (1964), Morderca (1966), Wagary (1970).
